Ο κ. Χαράλαμπος Κοσσυβάκης, Διευθυντής Ηλεκτροφυσιολογίας και βηματοδότησης στο Metropolitan Hospital, μιλάει στην εκπομπή «NReview» στο κανάλι της Ναυτεμπορικής για τα θέματα των καρδιακών αρρυθμιών. Ο γιατρός εξηγεί πώς προκαλείται η αρρυθμία, πόσο συχνή είναι και αν υπάρχουν συγκεκριμένοι τύποι. Αποσαφηνίζει ποια είναι τα συμπτώματα και τι πρέπει να κάνει ένας ασθενής όταν έχει τα συμπτώματα της αρρυθμίας. Τέλος, μας αναλύει για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των προβλημάτων του αρρυθμιολογικού ασθενούς και ποιες είναι σύγχρονες θεραπείες.

Δημοσίευση του Αρρυθμιολόγου κ. Κοσσυβάκη στην Ιατρική Έκδοση My Doctors, στο Κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ την Κυριακή 30 Ιουνίου 2024 Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια καρδιακή αρρυθμία που σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα, αποτελεί τη «νέα επιδημία του 21ου αιώνα» στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Συνολικά αυξάνει κατά 5 φορές τον κίνδυνο ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και εκτιμάται ότι αποτελεί τον αιτιολογικό παράγοντα σε περίπου 25-30% των περιπτώσεων. Ένα στα τέσσερα άτομα άνω των 55 ετών θα παρουσιάσει κολπική μαρμαρυγή. Ο Καρδιολόγος Χαράλαμπος Κοσσυβάκης, μας εξηγεί τους κινδύνους της πάθησης και τα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Ποιες είναι οι επιπτώσεις τις κολπικής μαρμαρυγής; Μία από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις της κολπικής μαρμαρυγής είναι η αυξημένη πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων στο εσωτερικό της καρδιάς και η μεταφορά τους στα αγγεία του εγκεφάλου προκαλώντας απόφραξη και εικόνα ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Επιπλέον, κατά την εμφάνιση της κολπικής μαρμαρυγής παρατηρείται συνήθως μεγάλη αύξηση των καρδιακών παλμών, προκαλώντας μείωση της ποσότητας αίματος που αντλείται από την καρδιά και διοχετεύεται σε όλο τον οργανισμό. Αυτή η κατάσταση γνωστή και ως ταχυμυοκαρδιοπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας, όπως δύσπνοια, εύκολη κόπωση, ακόμη και πνευμονικό οίδημα. Μία ακόμη σοβαρή επίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής είναι η αύξηση του αριθμού εισαγωγών των ασθενών στα νοσοκομεία, ενώ οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή έχουν 1,5-2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με ασθενείς με παρόμοιο ιατρικό ιστορικό που δεν παρουσιάζουν κολπική μαρμαρυγή. Η μείωση της νοητικής λειτουργίας και η εμφάνιση άνοιας αποτελούν επίσης μία πολύ σοβαρή μακροχρόνια επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής, που φαίνεται να οφείλεται στη δημιουργία μικρών και αρχικά ασυμπτωματικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Πώς αντιμετωπίζεται η κολπική μαρμαρυγή; ·         Θεραπεία με αντιπηκτικά φάρμακα: Ανάλογα με την παρουσία άλλων παθήσεων που ενδέχεται να συνυπάρχουν, απαιτείται η λήψη αντιπηκτικού φαρμάκου για τον περιορισμό του κινδύνου εγκεφαλικο επεισοδίου. Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο αυτό περιλαμβάνουν την υπέρταση, τον σακχαρώδη διαβήτη, την καρδιακή ανεπάρκεια, προηγούμενο ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και αγγειακή νόσο. Υψηλότερος κίνδυνος παρατηρείται επίσης σε γυναίκες και άτομα άνω των 65 ετών.   ·         Αντιαρρυθμική θεραπεία: Τα φάρμακα αυτά εμποδίζουν την εκδήλωση κολπικής μαρμαρυγής και επιβραδύνουν τη συχνότητα των καρδιακών παλμών, σε περίπτωση εμφάνισής της.   ·         Διακαθετηριακή κατάλυση (Ablation): Όσοι εμφανίζουν έντονα συμπτώματα παρά την αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή ή δεν επιθυμούν να τη λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή παρουσιάζουν παρενέργειες από αυτήν, μπορούν να υποβληθούν σε διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση. Αυτή γίνεται από το πόδι και διαμέσου της μηριαίας φλέβας προωθείται ένα καλώδιο στο εσωτερικό της καρδιάς, το οποίο μέσω θερμότητας ή ψύξης ή παλμών απενεργοποιεί τα σημεία (πνευμονικές φλέβες) που πυροδοτούν την εμφάνιση της αρρυθμίας. Αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτελεσματική και ασφαλή επέμβαση, εμποδίζοντας την υποτροπή της αρρυθμίας σε ποσοστό 70 έως 80% σε σχέση με το ποσοστό 30% των αντιαρρυθμικών φαρμάκων. Είναι σημαντικό να παραπέμπεται έγκαιρα ο ασθενής στα αρχικά στάδια της αρρυθμίας, στα 1-2 επεισόδια, για βέλτιστα αποτελέσματα.   ·         Τοποθέτηση βηματοδότη: Η τοποθέτηση ενός βηματοδότη σε συνδυασμό με την κατάλυση του ειδικού αγωγού ρεύματος της καρδιάς (δεμάτιο του His) εφαρμόζεται σε περιπτώσεις, όπου οι προηγούμενες προσπάθειες για τη διόρθωση της αρρυθμίας αποδείχθηκαν αναποτελεσματικές και ο ασθενής παρουσιάζει έντονα συμπτώματα ή ο ρυθμός της καρδιάς του είναι υπερβολικά υψηλός.   ·         Βελτίωση και θεραπεία παραγόντων που επηρεάζουν την αρρυθμία: Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου και της χοληστερίνης, ενώ οι ασθενείς με συνοδές παθήσεις, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσος, υπερθυρεοειδισμός και υπνική άπνοια, πρέπει να λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Ταυτόχρονα, συνιστάται η αποφυγή καθιστικής ζωής, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η διακοπή του καπνίσματος, η μείωση του υπερβολικού βάρους και η ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητα.

Αποτύπωση αλληλουχίας ηλεκτρικών σημάτων μέσω τρισδιάστατης ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης για τον εντοπισμό των αρρυθμιογόνων εστιών.

Ο αρρυθμιολόγος, ηλεκτροφυσιολόγος είναι μία εξειδίκευση της ειδικότητας του καρδιολόγου, που ασχολείται με την πρόληψη, διερεύνηση, διάγνωση και αντιμετώπιση όλων των αρρυθμιογόνων παθήσεων της καρδιάς.   Ο αρρυθμιολόγος, θέτει την διάγνωση τόσο σε ασθενείς που εκδηλώνουν διαταραχές στο ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς τους (παθολογικά ευρήματα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, στο Ηolter ρυθμού, η στην μαγνητική τομογραφία), όσο και σε ασθενείς που εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα (αρρυθμίες, έκτακτες συστολές, συγκοπτικά επεισόδια, κ.α.).   Ο αρρυθμιολόγος, πραγματοποιεί ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, διακαθετηριακή κατάλυση (επεμβατική απομόνωση των αρρυθμιογόνων εστιών) και εμφύτευση, προγραμματισμό και παρακολούθηση βηματοδοτών και απινιδωτών.

Πρόκειται για την πιο συχνή παροξυσμική υπερκοιλιακή ταχυκαρδία. Εμφανίζεται όταν υπάρχουν δύο αγωγοί ρεύματος στον κολποκοιλιακό κόμβο, αντί για ένα και με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένα κύκλωμα επανεισόδου στη συγκεκριμένη περιοχή. Το ηλεκτρικό ρεύμα κατεβαίνει από τον ένα αγωγό και ανεβαίνει από τον άλλο δημιουργώντας μία επαναλαμβανόμενη κατάσταση με μεγάλη αύξηση των καρδιακών σφύξεων. Περιστατικό υπερκοιλιακης ταχυκαρδίας με επανείσοδο στον κολποκοιλιακό κόμβο (AVNRT). Χαρτογράφηση βραδείας οδού με high definition multipolar catheter. Διαβάστε αναλυτικά για τις Υπερκοιλιακές Ταχυκαρδίες και την αντιμετώπιση τους >

Όταν τελικά διαγνωσθούμε με κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει κατά περίπτωση να λαμβάνουμε θεραπευτική αγωγή η οποία μπορεί να περιλαμβάνει: • Αντιπηκτική αγωγή: Ανάλογα με άλλες παθήσεις που μπορεί να συνυπάρχουν, ίσως χρειαστεί να λαμβάνουμε αντιπηκτικό φάρμακο ώστε να περιορίσουμε τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι: η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η καρδιακή ανεπάρκεια, παλαιό ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και αγγειακή νόσος. Επιπλέον αυξημένο κίνδυνο παρουσιάζουν οι γυναίκες και όσοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος ηλικίας. Το αντιπηκτικό φάρμακο «αραιώνει» το αίμα εμποδίζοντας τη δημιουργία θρόμβων που μπορούν να φύγουν από την καρδιά και να αποφράξουν αρτηρίες που δίνουν αίμα στον εγκέφαλο προκαλώντας ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.   • Αντιαρρυθμική αγωγή: Φάρμακα που εμποδίζουν την εμφάνιση της κολπικής μαρμαρυγής καθώς και φάρμακα που μειώνουν το πόσο γρήγορα «τρέχει» η καρδιά μας σε περίπτωση που αυτή εμφανισθεί.   • Βελτίωση και θεραπεία όλων των παραγόντων που βοηθούν στην συχνή εμφάνιση της αρρυθμίας: Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου, της χοληστερίνης. Όσοι ασθενείς πάσχουν και από άλλες παθήσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο, υπερθυρεοειδισμό, υπνική άπνοια θα πρέπει να λαμβάνουν τη βέλτιστη θεραπευτική αγωγή. Θα πρέπει επιπλέον οι πάσχοντες να αποφεύγουν την καθιστική ζωή, την κατάχρηση αλκοόλ, να διακόψουν το κάπνισμα, να μειώσουν το υπερβολικό σωματικό βάρος και να εντάξουν στην καθημερινότητά τους την άσκηση.   • Διακαθετηριακή κατάλυση (ablation): Όσοι εμφανίζουν έντονα συμπτώματα παρά την αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή ή δεν επιθυμούν να την λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή παρουσιάζουν παρενέργειες από αυτή μπορούν να υποβληθούν σε διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση. Αυτή γίνεται από το πόδι και διαμέσου της μηριαίας φλέβας προωθείται ένα καλώδιο στο εσωτερικό της καρδιάς το οποίο μέσω θερμότητας ή ψύξης ή παλμών απενεργοποιεί τα σημεία (πνευμονικές φλέβες) που πυροδοτούν την εμφάνιση της αρρυθμίας. Αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτελεσματική και ασφαλή επέμβαση εμποδίζοντας την υποτροπή της αρρυθμίας σε ποσοστό 70 έως 80% σε σχέση με το ποσοστό 30% των αντιαρρυθμικών φαρμάκων. Να σημειωθεί ότι η αποτελεσματικότητα της επέμβασης μειώνεται όσο τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής αυξάνονται. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν ο γιατρός να παραπέμψει έγκαιρα έναν ασθενή με κολπική μαρμαρυγή στο αρχικό στάδιο της αρρυθμίας, όταν έχει ακόμη παροξυσμικό χαρακτήρα (1-2 επεισόδια)   • Εμφύτευση βηματοδότη σε συνδυασμό με κατάλυση του δεματίου του His: Σε περιπτώσεις που έχουν αποτύχει οι προαναφερόμενες λύσεις για τη διόρθωση της αρρυθμίας και ο ασθενής έχει σημαντικά συμπτώματα ή η καρδιά έχει πολύ αυξημένες σφίξεις. Πρόκειται για μία λύση κατά την οποία ο έλεγχος των σφίξεων γίνεται αποκλειστικά από τον βηματοδότη καθώς έχει εξουδετερωθεί ο ειδικός αγωγός ρεύματος της καρδιάς (δεμάτιο του His) μέσω κατάλυσης. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής αλλά και της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής με κατάλυση, είναι ενδεδειγμένη ακόμη και ως πρώτη θεραπευτική προσέγγιση, ιδίως σε νέους ασθενείς χωρίς δομική καρδιακή νόσο. Η κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής προσφέρει υψηλά ποσοστά επιτυχίας που αγγίζουν το 70-80% ενώ ο κίνδυνος επιπλοκών είναι κάτω του 2%. Παράλληλα η αποκατάσταση και η αποθεραπεία του ασθενούς είναι τάχιστη αφού επανέρχεται σε πλήρη δραστηριότητα εντός 2-3 ημερών. Διαβάστε αναλυτικά στην σελίδα μας εδώ >

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η καρδιά μας που αποτελείται από τέσσερις κοιλότητες, δύο κόλπους (δεξιό και αριστερό) στο άνω τμήμα και δύο κοιλίες (δεξιά και αριστερά) στο κάτω τμήμα της, λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται από τον φλεβόκομβο στον δεξιό κόλπο και μεταφέρεται μέσω ειδικού αγωγού (κολποκοιλιακός κόμβος, δεμάτιο του His, δεξιό και αριστερό σκέλος, ίνες Purkinje) σε όλα τα σημεία της. Οποιαδήποτε παρεμβολή στην παραγωγή και στην διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος μπορεί να προκαλέσει αρρυθμίες.

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνή αρρυθμία των ενηλίκων και υπό προϋποθέσεις συνδυάζεται με επηρεασμένη ποιότητα ζωής, αυξημένη εμφάνιση ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιακής ανεπάρκειας, θνητότητας. Παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι που πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή με αυξητική τάση και 1 στους 4 ανθρώπους μετά το 40ο έτος ηλικίας έχει σημαντική πιθανότητα να την εμφανίσει. Στην Ελλάδα το ποσοστό ασθενών με κολπική μαρμαρυγή εκτιμάται στις 200.000 στον γενικό πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι ευθύνεται για το 25% του συνολικού ποσοστού των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, τα οποία έχουν κατά κανόνα βαρύτερη κλινική εικόνα. Τύποι κολπικής μαρμαρυγής: Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή: Η αρρυθμία έρχεται και φεύγει διαρκώντας από λεπτά μέχρι ώρες χωρίς να υπάρχει κάποια θεραπευτική παρέμβαση και δεν ξεπερνά τις 7 ημέρες. Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: Η αρρυθμία διαρκεί συνεχόμενα πάνω από 7 ημέρες και χρειάζεται θεραπευτική παρέμβαση για να σταματήσει. Χρονίως εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: Η αρρυθμία διαρκεί χωρίς διακοπή για πάνω από ένα έτος. Μόνιμη κολπική μαρμαρυγή: Η αρρυθμία είναι μόνιμη και καμία περαιτέρω προσπάθεια δεν επιχειρείται για να διορθωθεί. Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής:  Κόπωση, αίσθημα παλμών, αίσθημα «πεταλούδας» μέσα στην καρδιά μας, ζάλη, δυσκολία στην αναπνοή, πόνο στο στήθος και πιο σπάνια λιποθυμία, είναι τα συνήθη συμπτώματα. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι ένα ποσοστό ανθρώπων μπορεί να μην παρουσιάζουν ιδιαίτερα συμπτώματα και η διάγνωση της αρρυθμίας να γίνει από έναν τυχαίο έλεγχο. Είναι η κατηγορία των ασθενών με «σιωπηλή» κολπική μαρμαρυγή και διατρέχουν τον ίδιο ίσως και μεγαλύτερο κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο σε σχέση με αυτούς που εμφανίζουν συμπτώματα καθώς δεν λαμβάνουν την πρέπουσα φαρμακευτική αγωγή.

Ο κίνδυνος εμφάνισης της κολπικής μαρμαρυγής σχετίζεται άμεσα με την ηλικιακή γήρανση του ανθρώπου. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που ευνοούν την νόσο όπως: Το οικογενειακό ιστορικό Το φύλο, με τους άνδρες να είναι περισσότερο ευάλωτοι στη νόσο Η υψηλή αρτηριακή πίεση Το κάπνισμα Η παχυσαρκία Το μεταβολικό σύνδρομο Ο σακχαρώδης διαβήτης Η κατανάλωση αλκοόλ Οι διαταραχές του θυρεοειδούς Η υπνική άπνοια Οι πνευμονοπάθειες Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί επίσης να οφείλεται σε καρδιαγγειακή νόσο, όπως: Συγγενείς καρδιοπάθειες Στεφανιαία αρτηριακή νόσος Βαλβιδοπάθειες Καρδιακή ανεπάρκεια Περικαρδίτιδες Μυοκαρδιοπάθειες Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί μία πάθηση της σύγχρονης εποχής με διαρκώς αυξανόμενη τάση. Υπολογίζεται ότι 250.000 άτομα πάσχουν στην Ελλάδα και ιδιαιτέρα στους ηλικιωμένους άνω των 60 ετών η νόσος εμφανίζεται σε ποσοστό άνω του 10%. Μελέτες σε πάσχοντες με κολπική μαρμαρυγή, έδειξαν ότι έχουν πέντε με επτά φορές αυξημένες πιθανότητες για εγκεφαλικό από το γενικό πληθυσμό.